Knjiga mrtvih je uobičajeno ime za drevni egipatski pogrebni tekst poznat kao Knjiga dolaska (ili Odlaska )kroz dan. Knjiga mrtvih predstavlja opis drevnog egipatskog koncepta zagrobnog života, odnosno zbirku himni, čarolija i uputa pomoću kojih su pokojnici mogli prolaziti kroz poteškoće u zagrobnom životu. Knjiga mrtvih se najčešće pisala na svicima papirusa te se smeštala u mrtvačke sanduke ili grobnice pokojnika.
Naziv "Knjiga mrtvih" je izmislio nemački egiptolog Karl Richard Lepsius kada je izdao zbirku tekstova godine 1842.Kada je prvi put otkrivena, za Knjigu mrtvih se smatralo da predstavljala drevni egipatski ekvivalent Biblije. Međutim, za razliku od Biblije, Knjiga mrtvih ne postavlja verska načela a drevni Egipćani je nisu smatrali proizvodom božanske objave, pa se stoga njen sadržaj menjao vremenom. Knjiga mrtvih bila je proizvod dugog procesa evolucije od Piramidskih tekstova Starog kraljevstva do iz Srednjeg egipatskog kraljevstva. Knjiga mrtvih je u kasnijem periodu prerađena u Knjigu disanja, ali je ostala popularna sve do rimskog doba.
Egipatska Knjiga mrtvih, čiji se naziv izvorno može prevesti kao Knjiga izlaska duše na svetlo danaili kao Knjiga izlaska duše na svetlost Ra, nije magijsko - praznoverni pogrebni tekst kako je to navedeno u većini priručnika o drevnom Egiptu. Knjiga mrtvih je deo zbirke tekstova zajednice egipatskih mudraca koji su je čuvali kroz čitavu istoriju Egipta, a služila je kao inspiracija za celokupni obrazovni sistem egipatskog društva. Ima mistično religijski sadržaj namenjen najobrazovanijim sveštenicima i predstavlja inicijalni tekst sastavljen od profinjenih misli i metafizičkih pojmova. Prvenstveno se koristila u misterijskim školama, a najverojatnije se prenosila usmenom predajom hiljadama godina. U njoj se, jezikom simbola, daju odgovori na najdublja filozofska pitanja: o životu i smrti, o večnom i prolaznom, o čoveku i smislu njegovog postojanja.
Tajne egipatske 'Knjige mrtvih``
Legendarna egipatska 'Knjiga mrtvih' je naziv koji su egiptolozi dali pogrebnim magijskim tekstovima koji su pisani na papirusu, a često su bili ilustrirani tzv. vinjetama. Tekstovi su sahranjivani zajedno s telom pokojnika kako bi umrlom pomogli da izbegne opasnosti drugog sveta da bi postigao blaženstvo u zagrobnom životu.
Tekstovi su podeljeni u odvojena poglavlja kojih ima gotovo dve stotine. Svako zainteresovan mogao je dati da mu se na papirus napiše vlastiti tekst ili barem platiti tekst-obrazac u koji će biti upisano njegovo ime.
Bogatiji naručitelji po pravilu su iznajmljivali pisara da za njih obavi posao, naravno, ukoliko ih prerana smrt nije pretekla u toj nameri.
Knjizi mrtvih prethode tekstovi pronađeni u piramidama te tekstovi ispisani na sarkofazima. Najranija 'Knjiga mrtvih' datira iz 15. v.pr.n.e., a neki raniji tekstovi potiču iz 5. i 6. dinastije i isklesani su u grobnicama i hiljadama godina ranije.
Iako naslov upućuje na morbidan sadržaj negativnog predznaka, 'Knjiga mrtvih' sve je samo ne to.
Vrlo religiozni, Egipćani su mnogo pažnje posvećivali zagrobnom životu, a tekstovi 'Knjige mrtvih' samo su trebali pomoći da se do tog života uspešno dođe.
Oni zapravo pomažu pokojniku da pobedi sve opasnosti drugog sveta, prođe kroz iskušenja i testove poslednjeg suda i da se vrati obnovljen u sunčanoj barci boga Ra.
Smrt je neprijateljica, ali je uvek pokorena, te 'Knjiga mrtvih' zapravo pripoveda o pobedi nad smrću!
Prošlo je mnogo vremena otkada su Evropljani počeli gledati veliku egipatsku civilizaciju kao civilizaciju mrtvih u kojoj je jedina svrha života pripremiti se što bolje za smrt.
Ta je moderna obmana prisutna i u modernoj masovnoj kulturi (dovoljno je prisetiti se filma Mumija), a delomično se može objasniti izvorima putem kojih je istraživana egipatska kultura.
Zaista, svakom je istraživaču verovatno bilo teško zamisliti pozitivnu civilizaciju punu života s obzirom na to da 95 posto egipatskih spomenika čine grobnice, a svi artefakti kojima se raspolaže također su pronađeni u grobnicama.
Spomenika koji bi svedočili o svakodnevnom životu gotovo uopšte nema jer materijali od kojih su ti spomenici i predmeti rađeni nisu odoleli zubu vremena.
Egipćani nisu bili ljudi koji se nisu smejali. Upravo suprotno, mnogi tekstovi 'Knjige mrtvih' koji potiču iz Novog Carstva nose naglašeno humorističnu notu.
Primer, Bitka Horusa i Setha je priča koja o najznačajnijim bogovima govori vrlo ponižavajuće, a prate je i slike naglašeno erotskog karaktera. U svakom slučaju, bogovi nisu bili toliko velika dogma kako se uglavnom čini, a 'Knjiga mrtvih', uprkos naslovu, nije imala nikakve veze s pogrebnim običajima, niti je bila molitvenik ili zbirka mitova.
Zato je teško naći pravi naziv za ovo čudesno remek-delo jer literatura koja se povezuje s hršćanstvom, budizmom ili islamom nema u svom katalogu nijedan tekst koji bi se mogao uporediti s onim što je pronađeno u egipatskoj knjizi.
Нема коментара:
Постави коментар